Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας. Κτισμένο στις όχθες του ποταμού της Ελιάς, 300 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, και γύρω στα 9χλ νότια του Αστρομερίτη. Κάθετα προς την κοιλάδα της Ελιάς, τα παλιά χρόνια κατασκευάστηκαν νερόμυλοι, για να εξυπηρετούν τις ανάγκες τόσο του χωριού, όσο και αρκετών άλλων γειτονικών κοινοτήτων. Η έκταση του χωριού είναι τοποθετημένη πάνω σε χαλίκια, άμμους, πηλούς στα βόρεια και λάβες στα νότια. Μερικοί πιστεύουν πως το χωριό πήρε το όνομά του από τις κροκάλες, που κουβαλούσε το ποτάμι και απόθεσε στις όχθες του, όπου είναι ένα εντυπωσιακό στοιχείο του χωριού.
Τα παραδοσιακά σπίτια του χωριού με την ιδιόρρυθμή τους αρχιτεκτονική, έχουν ως βάση τις κροκάλες που τους πρόσφερε ο ποταμός της Ελιάς, ενώ το υπόλοιπο τμήμα της οικοδομής αποτελείται από πλινθάρι. Οι επικλινείς κεραμιδένιες στέγες, συμπληρώνουν την όμορφη εικόνα της αρχιτεκτονικής των σπιτιών του χωριού. Αυτά τα χαλίκια, οι κάτοικοι τα ονομάζουν βυζάτζια, όπου είναι αποστρογγυλεμένες πέτρες του ποταμού. Οι βυζάτζιες αυτές χαρακτηρίζονται και σε δεκάδες άλλα χωριά της περιοχής. Το τοπίο της Βυζακιάς, χαρακτηρίζεται από μια κλίση προς την πεδιάδα της Μόρφου.
Το χωριό δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 350 χιλιοστόμετρα και στην έκτασή του καλλιεργείται μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων. Καλλιεργούνται σιτηρά (κυρίως κριθάρι), όσπρια, νομευτικά φυτά, λαχανικά, πατάτες λίγα αμπέλια, εσπεριδοειδή, λίγα οπωροφόρα, αμυγδαλιές και ελιές. Στις ακαλλιέργητες πλαγιές και τις απόκρημνες περιοχές του χωριού φυτρώνει το θυμάρι, τα ασφοδέλια, οι ασπάλαθοι, τα πεύκα, ο λάδανος και πολλά άλλα ακανθώδη φυτά. Ενώ στην κοίτη του ποταμού βλαστάνουν οι καλαμιώνες, οι πικροδάφνες και οι ευκάλυπτοι.
Η πληθυσμιακή αύξηση είναι αρκετά καλά αυξημένη. Από το 1881 οι κάτοικοι ήσαν 124, σε καταγραφή που έγινε το 1982 αυξήθηκαν στους 440. Στην τελευταία απογραφή που έγινε το 2001 οι κάτοικοι της κοινότητας ήταν 384.
Η Βυζακιά είναι ένα χωριό με ιστορία και παράδοση. Σύμφωνα με τον Μας Λάτρι, υπήρξε φέουδο κατά τη Λουζινιανό-Ενετική περίοδο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η Βυζακιά παραχωρήθηκε από τον Βασιλιά Ιάκωβο τον Νόθο, στον Νικόλαο Μοραμπίτ.
Όμως σ’ αυτό το χωριό, που το καλοκαίρι κυριαρχεί το καστανό χρώμα των λαβών, το δε χειμώνα το βαθύ πράσινο χρώμα της λογής- λογής φυτειών, είναι περισσότερο φημισμένο για την μεσαιωνική εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Πρόκειται για μια μικρή εκκλησία με πολύ ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες στο εσωτερικό της, του 16 ου αιώνα.
Το φράγμα στα νότια της Βυζακιάς και η ωραιοποίηση του τοπίου με έργα άρδευσης και αναδασμού, αναμένεται να αυξήσουν το πράσινο και να ανυψώσουν το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων. Ωστόσο η κοιλάδα της Ελιάς με το τρεχούμενο νερό κατά τους χειμερινούς μήνες, η λαϊκή αρχιτεκτονική του σχετικά βουνίσιου χωριού και η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, θα συνεχίσουν να αποτελούν τους κυριότερους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους της Βυζακιάς.
